Wiesiołek dwuletni
(Oenothera biennis L.) Wiesiołek dwuletni pochodzi z Ameryki Północnej. Poza Antarktydą występuje na całym kontynencie, a do Europy przywędrował w XVII w. W Polsce wiesiołek jest najczęściej spotykany w dolinie Wisły, ponieważ rośnie on głównie nad brzegami rzek, na przydrożach, nieużytkach i kwietnych łąkach. W przydomowych ogródkach traktowany jako pospolity chwast.
Wiesiołek dwuletni najbujniej rośnie w miejscach słonecznych i lekko zacienionych.
Wiesiołek to roślina zielna, hemikryptofit z rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae) osiągający od 40 do 150 cm wysokości. Roślina ta w pierwszym roku wydaje różyczkę liści odziomkowych, a w drugim pęd kwiatostanowy. Korzeń wiesiołka jest pionowy i wrzecionowaty, a liście podłużnie, odwrotnie jajowate lub podłużnie eliptyczne. Jego łodyga jest prosto wzniesiona i owłosiona żółtymi włoskami. Kwiaty wiesiołka dwuletniego ułożone są pojedynczo w kącikach liści, okazałe, wonne, o delikatnych, cytrynowożółtych płatkach.
Od wielu lat świat nauki poświęca dużo uwagi leczniczym właściwościom wiesiołka dwuletniego, ze względu na bogactwo substancji w nim zawartych.
Surowcem leczniczym wiesiołka są jego nasiona (Semen Oenotherae) oraz olej pozyskiwany z jego nasion (Oleum Oenotherae). Olej wiesiołkowy składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych: 76% kwasu linolowego, 8–10% gamma-linolenowego. Oprócz wartościowych kwasów wiesiołek bogaty jest w skrobię, fitosterole, enzymy i sole mineralne. Wiesiołek jest prawdziwą skarbnicą mikroelementów, można pośród nich wymienić magnez, cynk, selen czy wapń.
Wiesiołkiem dwuletnim szczególnie zainteresowane są kobiety.
Wiesiołek zapobiega odkładaniu się tkanki tłuszczowej, dzięki czemu świetnie wspomaga odchudzanie Dzięki właściwościom regulującym gospodarkę hormonalną oraz łagodzącym wahania nastrojów, wiesiołek dwuletni bezcenny jest przy zespole napięcia przedmiesiączkowego i w najtrudniejszych, początkowych momentach menopauzy. Niweluje on również drażliwość i zmniejsza bóle piersi w trakcie miesiączki.
Spożywanie oleju z wiesiołka przez kobiety w ciąży wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu dziecka już w okresie płodowym.
Kwas gamma-linolenowy i kwasy z grupy omega 3, omega 6 i omega 9 zawarte w oleju wiesiołka, regularnie spożywane mają duży wpływ na ogólny rozwój młodego organizmu. Wiesiołek korzystnie wpływa na poprawę koncentracji i lepszą pamięć, a także łagodzi stres i napięcie nerwowe w każdym wieku.
Ze względu na szerokie działanie prozdrowotne, wiesiołek wykorzystywany jest chętnie w medycynie.
Olej z nasion wiesiołka stosuje się wewnętrznie przy nadciśnieniu, w chorobach układu sercowo-naczyniowego, profilaktyce przeciwzawałowej, a nawet miażdżycy. Redukuje on stężenie trójglicerydów i obniża poziom cholesterolu. Pomaga szybciej wrócić do zdrowia po urazach, złamaniach i uszkodzeniach np. więzadeł. Wiesiołek wykazuje zdolność łagodzenia bóli reumatycznych, pobudza do regeneracji tkankę chrzęstną oraz przyspiesza gojenie się ran i przeciwdziała zapaleniom stawów. Wiesiołek doskonale reguluje przemianę materii, a także pomaga zregenerować i wzmocnić organizm po sezonowych infekcjach.
Wiesiołek dwuletni jest bardzo ceniony w kosmetyce, ze względu na swoje działanie upiększające i odmładzające.
Dzięki zawartości witaminy E nazywanej witaminą młodości, olej z wiesiołka ujędrnia i odmładza cerę. O wysokiej użyteczności kosmetycznej oleju decydują również zawarte w nim polifenole o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwrodnikowych, które przeciwdziałają przyspieszonemu starzeniu się skóry pod wpływem promieniowania UV.
Zbawienne działanie oleju z wiesiołka zostało docenione również w dermokosmetyce.
Olej wiesiołka wspomaga także leczenie trądziku młodzieńczego. Kwas gamma-linolenowy działa bakterio i grzybostatycznie, przywracając prawidłowy skład flory bakteryjnej skóry. Preparaty na bazie oleju wiesiołka polecane są szczególnie do pielęgnacji skóry suchej i łuszczącej się. Działa on również wspomagająco przy leczeniu łuszczycy skóry i egzemie, a także skutecznie hamuje powstawanie trądziku różowatego, poprzez obniżenie produkcji serum.
Wiesiołek dwuletni pomoże również na zniszczone włosy i skórę głowy.
Sam olej z wiesiołka można wykorzystać jako maskę na zniszczone, suche włosy. Regularnie stosowany po zabiegach farbowania i suszenia, nawilża i regeneruje jak profesjonalny kosmetyk fryzjerski.
Wiesiołek dwuletnie był znany ludzkości już setki lat temu.
W epoce średniowiecza korzeń wiesiołka dwuletniego wykorzystywany był głównie jako przyprawa do mięs i innych dań. Korzeń wiesiołka przypomina swym smakiem rzepę. Po ugotowaniu jadalne są również jego młode liście, pędy oraz zielone strąki. Surowe owoce wiesiołka były przysmakiem Indian. Żuli je w ciągu dnia, co miało chronić przed wirusowymi chorobami i uporczywym kaszlem, gdyż zawierał on dużo związków odżywczych: witamin, garbnika i soli mineralnych.